Kurumlar vergisi oranlar ve hesaplamaları Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamı baz alınarak madde 32’de tüm oranlar belirtilmiştir. Bu maddeye göre 2022 yılında kurumlar vergisi %23 olarak belirlenmiştir. Bu sebeple kurumlar bir hesap dönemi içinde kazançları üzerinden kurumlar vergisi hesaplaması yaparken kurumlar vergisi oranını 2022 yılında %23 olarak dikkate almaları gerekmektedir.
Örneğin giderler düşüldükten sonraki kâr 500.000 TL olan bir kurum için kurumlar vergisi tutarı 115.000 TL olacaktır. Geçici Vergi Dönemlerinde bu kârların vergisini ödememiş ise Kurumlar Vergisi Tahakkukunda bu borçlar yer alacaktır. Ancak Ödemiş ise mahsup olarak rakam 0 olacaktır.
Şirketler tüm bölge şubeleri, büroları, ofisleri, imalathaneleri için ayrı ayrı beyanname hazırlamaz. Tüm faaliyetlerden elde edilen kazançlar tek mükellefiyet üzerinden beyanname düzenlenir. Şirket mali yıl içerisinde zarar etmiş durumda ise gelecek mali yılın vergi matrahında bu zararı gösterebilir ve vergiye konu olan tutardan azaltabilir. Ancak en fazla beş yıl önceki dönemin zararını tahakkuk ettirebilir. Kurumlar Vergisi Beyannamesi Her yıl Nisan ayının son gününe kadar beyan edilip ödenmelidir.
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Hesap Mütabakatları (120-320-136-336)
Kurumlar Vergisi Beyannamesi hazırlanırken Yüksek meblağlı müşteri ya da tedarikçilerle karşılıklı olarak yılsonunda cari hesap mutabakatı yapılmalıdır. Yılsonunda yapılan bu işlem sayesinde gözden kaçan ve işleme alınmayan fatura, ödeme, çek, senet vs. tespit edilerek sorunlar düzeltilir. Gerekiyorsa bütün alıcılar ve satıcılar tek tek aranarak rakamlar alınarak teyit edilmelidir. Daha doğrusu Cari Hesap Mütabakat Formları gönderilerek yazılı bir kanıt alınmalıdır.
Kasa (100)
Kasa hesabında çok para bulunmamalıdır. Örneğin bir şirketin kasasında 500.000,00 TL bulunabilir mi? Evet belki böyle bir ihtimal var ama zor bir ihtimal. Günümüzde insanlar finansal ödeme ve tahsilatlarını bankalar yoluyla gerçekleştirdiğinden dolayı 100 (Kasa) hesabında fazla para bırakılmaması doğru bir davranış olacaktır.
Banka Hesapları (102)
Bankaların işlemek ve onların kayıtlarını tutmak bazı muhasebeciler ve Mali Müşavirler için oldukça zahmetli olabilir. İşlemler bazen çok karmaşık ve zorlu olabiliyor. Gayri resmi işlemler çok olabilir. Ne olduğu bilinmeyen ödemeler veya tahsilatlar yapılmış olabilir. Bunların tamamı şirket veya işletme ile iletime geçilerek düzeltilmelidir.
Şirketlerde Banka hesaplarının işlenmesi tamamen zorunluluktur. Bu zorunluluktan hiçbir türlü kaçılmaması gerekmektedir. Her ay veya üç ayda bir olacak şekilde şirketten banka hesap hareketlerinin istenerek kayıtlara geçirilmesi kanunda mevcuttur. Kurumlar Vergisi Beyannamesi yapılırken Banka Hesaplarının 31.12 tarihli bakiyenin banka hesap Ekstresinde ki gibi olmalıdır.
Ortaklara Borçlar – Ortaklardan Alacaklar (131-331)
Şirketin 131-331 (Ortaklara Borçlar ve Alacaklar) hesapları sermayenin 5 katını geçmemelidir.
Alınan Çekler – Verilen Çekler (101-103)
Çek Hesapları 101 – 103 (Alınan ve Verilen Çekler) bu hesapların kontrolü yapılmalıdır. Alınıp verilmeyen ya da vadesinde tahsil edilmeyen çeklerin akıbeti araştırılmalıdır. Şirket defterinden verilen çeklerin ödemeleri gerçekleşmediyse şirket ile iletişime geçilerek nedeni öğrenilmelidir.
Kredi Kartlı Satışlar (108)
Kredi kartı ile yapılan satışların ödemelerinin banka hesabına gelip gelmediğine dikkat edilmelidir. Eğer gelen ödemenin 108 (Hazır Değerler) hesabında karşılığı yoksa hangi faturanın Kredi Kartı ile satışının yapıldığını öğrenilerek o faturayı nakit veya alıcının cari hesabına değil de 108’li hesabın borcuna işlemek gerekmektedir. Bu durumda ödeme geldiğinde 108 hesap eşitlenecektir.
Alacak Senetleri – Borç Senetleri (121-321)
Aynı Zamanda Alacak ve Borç Senetleri ödenmiş mi veya tahsil edilmiş mi diye kontrolünün yapılması gerekmektedir. Senetlerin yılsonu bakiyeleri doğru bir şekilde devredilmesi gerekmektedir.
Personele Borçlar – Personelden Alacaklar (135-335)
Kurumlar Vergisi düzenlenirken aynı zamanda 135 – 335 Hesaplarının bakiyeleri de kontrol edilmelidir. Örneğin personele ödenmiş olan maaşlar ile Bordro tahakkuku birbirini örtmesi gerekmektedir. Birbiri ile örtüşmüyorsa sorun düzeltilmelidir.
Stoklar (150-151-152-153)
Eğer şirket veya işletme bir üretim işletmesi ise 150-151-152-153 hesapların kontrolü yapılarak gerçeğe uygun olacak şekilde yılsonu kapanışlarının yapılması gerekmektedir. İşletmenin Şubat 10-12 Dönem geçici vergisinde kar-zarar hesaplaması yaparken bulmuş olduğu rakamlar ile doğru orantıda olması gerekmektedir. İşletme ile iletişime geçilerek işletmenin elinde var olan hammadde, yarı mamul veya mamulün bilgisi alınarak 150-151-152-153’li hesaplar ona göre düzenlenmelidir.
Diğer Hesapların ve Mizanın Kontrolü
Bunun dışında Amortisman, gelecek aylara ait giderler, demirbaşlar, devreden KDV, Stopaj, Damga Vergisi, Sosyal güvenlik kesintileri vs. bütün hesaplar tek tek kontrol edilmelidir. Kurumlar Vergisi işletmenin o dönem için yapacağı son beyan olduğundan dolayı çok çok kontrol ederek sağlam bir mizan ortaya çıkartması oldukça önemlidir.
Kurumlar Vergisinde Gider Kalemleri
Kurumlar Vergisi Kanununa göre vergi mükellefleri için kabul edilen bazı harcamalar yer almaktadır. Yemek harcamaları, ulaşım harcamaları, seyahat harcamaları, giyim harcamaları ve iletişim giderleri şirketin faaliyetlerine uygun olduğu takdirde gider olarak kabul edilmektedir.
İşletme için gerekli, işin temelini oluşturan bir harcama ise zaten hiç şüphesiz faturaları işleme alınmalıdır. Örneğin bir otobüs şirketinin defterini tutuyorsunuz, akaryakıt fişlerini kaydetmemek çok yanlış bir davranış olurdu değil mi? Buradaki önemli olan nokta işletme için gerçekten kullanılıp kullanılmamış olması ile alakalıdır.
