Geçici Vergi, Ticari işletmelerin beyan ederek ödemesi gereken en önemli vergi türüdür. Devletin vergi daireleri tarafından tahsili gerçekleşen Geçici Vergi uygulaması ilk olarak 1981 yılında “Peşin Ödeme” adı altında yürürlüğe girmiştir.
Geçici Vergi İşletmelerin veya Şirketlerin Kârları üzerinden belli bir bölünün alınmasına ilişkin uygulanan vergi çeşididir. Kurumlar Vergisi veya Yıllık Gelir Vergisi mükellefleri beyannamelerin 4 taksite bölünmüş halidir. Bilindiği üzere Gelir Vergisi Gerçek kişi tacirlerin, Kurumlar Vergisi ise Tüzel kişi tacirlerin düzenledikleri beyannamelerdir.
Geçici Vergi Beyannamesi Neden Verilir?
Bu vergi devletin düzenli olarak gelir sağlamakta olduğu ödeneklerden bir tanesidir. Devletin gelir mekanizmalarının sürekli ve düzenli olarak, aksaklığa uğramadan çalışması gerekmektedir. Devletin kendi namına ödenek oluşturabilmesi için meydana getirilen vergiler devlet kurumlarının harcamalarından tutun da camide ki imamın maaşına kadar sermaye oluşturur. Vergilerin tek sebebi devletin hazinesi ödenek oluşturmaktır.
Geçici Vergi Beyannamesi de işletmenin ilgili Geçici dönemleri içerisinde elde ettiği kâr üzerinden belli bir yüzdesel oran ile kazancın bir kısmını Devletin hazinesine aktarılması için oluşturulmuştur. Bu beyanname verginin beyanını gösteren 3-4 sayfalık bir evraktır. Onaylandığı anda Gelir İdaresi Başkanlığının sisteminde bir tahakkuk meydana gelir. İşlemleri gerçekleştiren Mali Müşavir bu Geçici Tahakkukunu ilgili işletmeye ileterek ödemenin gerçekleşmesini sağlamaktadır.
Geçici Vergi Ne Zaman Beyan Edilir ve Ne zaman Ödenir?
Geçici Vergi Beyannamesi yılda 3 kere olmak sureti ile beyan edilmesi gerekir. Belirtilen aylar içerisinde kanunen 17. Günü akşam 24:00’a kadar beyan edilmesi gerekmektedir. Ödemesi de aynı gün gerçekleşmesi gerekir.
Geçici Vergi Beyannamesi verginin tahakkukundan sonraki 2. Ay içerisinde beyan edilir. Kâr veya zararın kesin olarak netleşmesi ve meydana gelmesi için bu şekilde kararlaştırılmıştır. Bu süreler;
- Ocak – Şubat – Mart Beyanları -> 17 Mayıs
- Nisan – Mayıs – Haziran Beyanları -> 17 Ağustos
- Temmuz – Ağustos – Eylül Beyanları -> 17 Kasım
Belirtilmiş günlerin akşamına kadar beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Kurumlar Vergisi Beyannamesinin 3 eşit parçaya bölünmesi ile uygulanan Geçici Beyan sisteminde ödeme esastır. Ödemenin gerçekleştiği rakam kadar Kurumlar Vergisi Beyannamesinde mahsup sağlanır ve ödenmemiş olan rakam ancak Kurumlar Vergisi Beyannamesinde tahakkuk etmektedir.
Geçici Vergi Mükellefleri Kimlerdir?
Genel olarak piyasada bulunan bütün işletmeler, Anonim Şirketler, Limited Şirketler Geçici Vergi Mükellefidirler. Kâr etmek amacı ile kurulmuş her türlü işletme kârları üzerinden Geçici ödemekle yükümlüdür. Kanunen Geçici Vergi Oranı Tüzel Kişilikler için %23, Gerçek kişilikler için %15 olarak belirtilmiştir. Ancak gerçek kişilikte durum biraz daha farklıdır. Gerçek Kişiler elde ettikleri gelirlerin büyüklüğüne göre ödeme yapmaları gereken ödemeler de çoğalmaktadır.
Geçici Vergi Nasıl Verilir?
Geçici Vergi ilgili firmanın Serbest Muhasebeci Mali Müşavirleri tarafından hazırlanarak beyan edilir. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Geçici dönemlerinde oldukça yoğun olmaktadırlar. Mali Müşavirler Geçici Vergi Beyannamesini onaylamadan önce Geçici kapsamlı bir çalışma yapılması gerekir. Kâr zarar durumları hazırlamalı, Gelir – Gider kalemlerinin yansıtmaları yapılmalı, maliyet fişlerini girilmeli ve ortaya hatasız bir Gelir Tablosu çıkartmalıdır.
Stoklar kontrol edilmeli, Satılan Ticari Malların Maliyetleri belirlenmelidir. İşleme alınmış olan Fatura, Evrak, Gider, Gelir işlemlerini ilgilendirmekte olan bütün Mali geçerliliği olan belgeler ve bilgiler tekrardan incelenerek kontrol edilmesi, doğru bir beyan oluşturulması için fayda sağlamaktadır. Tüm bu işlemler yapıldıysa ve ortada bir problem görünmüyorsa Serbest Muhasebeci artık Geçici Vergi Beyannamesini göndermeye hazırdır.
İzleyen 2.Ayın 17. Günü Akşamına Kadar Onaylanması Gerekir
Mali Müşavir ilgili ay içerisinde 17. Günün akşamına kadar beyannameyi onaylayabilir. Ancak bu süreler aşılmışsa ve beyanname hala onaylanmak isteniyorsa özel onay verilerek Kanuni Süresinden Sonra seçeneği seçilmelidir. Fakat ödemeler açısından sorun oluşmaması için beyannameyi Mali Müşavirin daha erken hazırlayıp tahakkuku en azından işletmeye birkaç gün öncesinden iletmesinde fayda vardır.
Kurum Geçici Vergi Ödenmezse Ne Olur?
Kurum Geçici ödenmezse ve ayın 17. Günü geçildiyse Geçici Vergi Tahakkukuna direkt olarak faiz işlemeye başlayacaktır. Gecikme zammı 1947 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30.12.2019 tarihinden itibaren %1,6 olarak belirlenmiştir. Vergi ödeme işlemi tamamlanıncaya kadar borç her ne kadar ise bu faiz oranı üzerinden işlem görmeye devam edecektir.
